Elektrik kesintisine neden olan il
Elektrik kesintisine neden olan il
kesintisinin nedeniyle ilgili çalışmalarda önemli mesafe katedildi.
Çalışmalar Adana çevresindeki hidroelektrik santraller üzerinde
yoğunlaştı. Yapılan incelemeler sonucunda Adana bölgesinde bulunan
ve suyla elektrik üreten hidroelektrik santrallerinin arzında
fazlalık tespit edildi.
SABOTAJ DA İNCELENDİ
Buna göre arıza yaşanmadan önce Adana bölgesindeki hidroelektrik
santraller 5 bin 100 megawatlık (MW) üretim yaptı. Ancak kullanım 2
bin 500 MW’ta kaldı. Türkiye genelindeki elektrik sistemi birbirine
entegre olduğu için fazla gelen 2 bin 600 Mw elektrik sisteme
verildi. Aşırı yükleme üzerine, doğudaki şebeke hatları kendini
otomatik olarak kapattı. Bu hatlar kapanınca elektrik sisteminde 3
bin MW’lık bir enerji açığı ortaya çıktı. Batıdaki sistem, frekansı
dengede tutabilmek ve bu açığı kapatmak için yüklendi. Sistem bunu
kaldıramadı ve domino etkisiyle çöküş 45 ile yayıldı. Sabotaj ve
siber saldırı dahil diğer ihtimaller de araştırılmasına rağmen,
incelemeleri yapan uzmanlar, soruna Adana çevresindeki ani arz
fazlalığının, “en kuvvetli ihtimal” olarak belirledi.
45 YILDIR GÖRÜLMEDİ
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) Genel Müdürü Kemal Yıldır ise
“45 yıldır bu büyüklükte bir olay görülmediğini” belirterek,
“Türkiye’de son dönemde birçok yere saldırı var. Bu kapsamda
sisteme bir saldırı ihtimali de değerlendiriliyor. 40-45 yıldır
böyle bir olayla karşılaşılmamış” dedi. Yıldır şöyle devam etti:
“Adana bölgesinde hidroelektrik santrallerde üretim lehine bir
fazlalık olduğu doğru. Arızanın yaşandığı zamanda Güneydoğu’daki
sistem, kendini koruma altına almak, üretim- tüketim dengesini
korumak için operasyona giriyor. Sistem o anda batıdan kopmuş.
Jeneratörler de kendini arızadan korumak için kapatıyor. Kopmadan
sonra üretim eksikliğini kapatmak için aniden yükleme olduğunu
belirledik. Bir anda üretim fazlalığı frekans değerinin üstüne
çıkıyor ve sistem darbe alıyor.”
DOMİNO ETKİSİ YARATIYOR
Sistemdeki domino etkisi konusunda şüpheler Adana çevresi üzerinde
yoğunlaşırken, kesin sonuç için bir süre daha çalışılacağı ifade
edildi. Türkiye’nin de bağlı olduğu Avrupa’daki elektrik
sisteminde, Portekiz’in Atlas Okyanusu kıyılarından, Borçka’daki
santrale kadar dakikada 3 bin devir hızını sağlaması gerekiyor.
Sistem bütün olduğu için frekans bozulduğunda sorunlar ve
kesintiler başlıyor. 400 KW akıma sahip yüksek gerilim hatları, 150
KW akımlı diğer hatları ve 31 KW akımlı şehir hatlarını zincirleme
etkiliyor.
