Özel sektörde reel ücretler 20 yıldır yerinde sayıyor
Özel sektörde reel ücretler 20 yıldır yerinde sayıyor
Ali Koç’un Antalya’da özel sektörün milli gelirden aldığı payın
artmasına dikkat çekerek, reel ücretlerdeki düşüşe vurgu yapmasının
ardından Türkiye’deki ücret koşulları ve dünyanın neresinde
bulunduğuna bakmakta yarar var.
Kalkınma Bakanlığı’nca hazırlanan 2015 Yılı Programı’nda yer alan
verilere göre, özel sektörde çalışan işçilerin net ele geçen
ücretleri reel anlamda son 20 yılda yerinde saydı. Milli gelirdeki
refah artışından pay alamayan özel sektör işçilerinin 1994 yılında
100 lira olan ücretleri, sadece enflasyon karşısında kendini korudu
ve 2013 yılında 100.9 olarak gerçekleşti. Özel sektörde ücret
seviyesi 2005 ve 2006 yıllarında 97 seviyesine düştükten sonra
yeniden yükselişe geçti ve 2013 itibarıyla son 10 yılda ilk kez 100
endeks sınırının üzerine çıktı.
Yarısı asgari ücretli
Kamu işçisinin eline geçen reel net ücretler ise 1994-2014 yılları
arasında yüzde 13 oranında eridi. 1994 yılında 100 lira olan kamu
işçisinin net ele geçen ücreti, 2014 yılında 86.6’ya geriledi. Kamu
işçileri, refahtaki artıştan pay almak bir yana 1994 yılındaki
ücret seviyelerini bile koruyamadı. Sigortalı çalışanların yarısını
oluşturan asgari ücretliler milli gelirdeki artışla doğru orantılı
olarak pay alamamış olsalar da diğer kesimlere göre ücret artışları
en yüksek olan grup oldu. 1994, 100 endeks olarak dikkate
alındığında, 20 yıldaki artış yüzde 98’e ulaşmış görünüyor. 2005’te
165.3 olan ücret seviyesi 10 yıl içerisinde ise 2014 sonu
itibarıyla yüzde 33 artmış durumda.
Memurda 10 yıllık artış yüzde 46
Memurlar ile asgari ücrette durum biraz daha farklılık gösteriyor.
Toplu sözleşme hakkı kazanamayan ancak toplu görüşme mekanizmasıyla
ücret pazarlığı yapan memurların ücretlerindeki artış oranı kamu
işçisine göre iyi durumda. Memurların reel net ele geçen ücretleri
1994 yılındaki 100 seviyesinden 2005 yılında 115.7’ye çıkarken, son
yıllardaki artışla 2014’te 162.1’e ulaştı. Memurlardaki değişime
bakıldığında ise 2005’te ücret seviyesinin 115.7’ye ulaştığı
görülüyor. Buna göre 10 yılda memurlarda ortalama ücret artışı
yüzde 46, son 20 yılda ise yüzde 62 gerçekleşmiş görünüyor.
‘Reel ücretlerdeki düşüş kabul edilemez’
Önceki gün Antalya’daki konuşmasında küresel ekonomideki sorunlara
dikkat çekerek “Çocuklarımızın geleceğinden endişe ediyorum” diyen
Koç Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ali Koç, dün de ücretli
çalışanların milli gelirden aldığı payın ve reel ücretlerin giderek
azaldığına dikkat çekti. Koç, özel sektörün milli gelirdeki payının
tarihin en yüksek seviyesinde olduğunu belirtirken, reel
ücretlerdeki düşüşü kabul edilemez gördüğünü ifade etti.
G20’nin istihdam ayağını oluşturan B20’nin açılış toplantısında
konuşan işadamı Ali Koç, son 40-50 yıllık dönemde dünyada her şeyin
ilerlediğini, borsaların büyüyüp ülkelerin geliştiğini belirtti.
Reel ücretlerin artmadığına işaret eden Koç, “Reel ücretler ve
ücretlilerin milli gelirden aldığı pay büyümemektedir. Özel sektör
gelirlerinin milli gelire oranı tarihimizin en yüksek seviyesinde.
Reel ücretlerin düşmesini kabul edilemez olarak görüyorum”
dedi.
‘Ücret kaygıları arttı’
İşsizliğin genç yetişkin, eğitimli eğitimsiz milyonlarca insanın
umutlarını yok ettiğini kaydeden Koç, sorunları çözmek için
kapsayıcı, uzlaşıcı, ekonomi odaklı olmak gerektiğini söyledi. Ali
Koç, “Bir yandan işsizliği azaltırken mevcut işlerin de kalitesini
artırmak gerekiyor. İstihdam sadece iş dünyasının değil tüm
tarafların sorumluluğundadır. Bu konuda yeni politika
oluşturulabilmesi için de kapsayıcı bir rol izleyeceğiz” diye
konuştu.
Türk- İş Başkanı Ergün Atalay ise çalışanların mevcut işleri ile
satın alma güçlerinin korunması konusunda kaygılarının arttığına
dikkat çekti.
Milli gelirdeki artış hızına göre asgari ücret 1.634 lira
olmalıydı
Asgari ücret konusunda sendikaların detaylı araştırmaları var.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) her yıl
tekrarladığı araştırmaya göre, 35 senede kişi başına milli gelir
2.4 kat büyüdü. Asgari ücret ise aynı dönemde yüzde 12 arttı. Milli
gelir kadar artsa net asgari ücret 1.634 lira olacaktı. Oysa asgari
ücret halen 949 lira. Kriz nedeniyle asgari ücreti düşüren
Yunanistan’daki asgari ücret Türkiye’nin iki katının üzerinde.
Yunanistan’da asgari ücret halen brüt 1949 TL’dir seviyesinde.
Meksika ve Polonya Türkiye’ye benziyor
Uzun çalışma sürelerinin ve üretkenlikteki artışla birlikte
ücretlerin de aynı hızda artmıyor olması ücret giderlerinin milli
gelirdeki payını düşürüyor. Türkiye haftalık fiili çalışma süreleri
bakımından 52.1 saat ile OECD’de en uzun sürenin yaşandığı
ülkeler-den biri. Meksika, yüzde 43’ten 36’ya gerilemeyle
Türkiye’ye en çok benzeyen ülke. Polonya da yüzde 11 düşüşle,
Türkiye’ye yakın bir seyir izliyor.
