Yalan makinesi MİT'e sızmayı engelledi
yasayla kullanılmaya başlanan yalan makinesi ilk sonuçlarını
vermeye başladı.
Teşkilatın son dönemde özellikle; “siber güvenlik”, “kripto
analiz”, “haberleşme”, “görüntü ve ses analizi” alanlarında
başlattığı atağın sonucu olarak alacağı istihbarat uzmanı adaylar,
yalan makinesi testine sokuldu.
Teşkilata çeşitli amaçlarla ‘sızmaya’ çalıştığı belirtilen 476
kişi, yalan makinesine takılarak elendi. KPSS soruşturmasında
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, “1435 şüphelinin bir yapıyla
bağlantısı var. Belli bir grup, devlete sızma girişiminde
bulunuyor” açıklamasını yaptı.
Devletin kritik birimlerine sızmaya çalışanlara karşı MİT, yaklaşık
1 yıldır, “yalan makinesi testini” etkili şekilde kullanıyor. 17
Nisan 2014’te Meclis’te kabul edilen yasayla kullanılmaya başlanan
yalan makinesiyle 2 binin üzerinde istihbarat uzmanı aday, güvenlik
testinden geçirildi. Adayların 476’sı testi geçemedi ve elendi.
‘PROJE ÇOCUKLAR’ DENİLİYOR
Siber güvenlik ve elektronik istihbarat alanında atağa kalkan
teşkilata bu dönemde yoğun başvuru oldu. İddialara göre “Proje
Çocuk” olarak adlandırılan, geçmişinde hiçbir olumsuz sicil veya iz
taşımayan, çok iyi okullarda okumuş kişiler bu dönemde MİT’e
yönlendirildi. Bu kişiler, yalan makinesi testine takıldı.
Adaylara, paralel yapı ve bu yapının hedeflerine ilişkin sorular
yöneltildi. Özel teknikle yöneltilen çapraz sorularda, belli
amaçlarla teşkilata girmeye çalışan adaylar, testi geçemedi.
ÖNLERİNE FORM KONULDU
MİT’in internet sitesine CV gönderen adaylar, görüşmeye çağrıldı ve
görüşme öncesi önlerine, “Yalan makinesi testine girmeyi kabul
ediyorum” yazan bir form konuldu. Bu formu imzalayıp teste girmeyi
kabul edenler ve başarılı olanlar ikinci aşamaya alındı. Yalan
makinesi testine girmeyi kabul etmeyenler ise sınava alınmadı. MİT
son dönemde istihbarat uzmanlarının yanı sıra şu alanlarda uzman
arıyor: “Sinyal Analiz ve Uygulamaları Uzmanı, Kripto ve Kripto
Analiz Uzmanı, Siber Faaliyetler Uzmanı, Uydu Haberleşme Uzmanı,
Coğrafi Bilgi Sistemleri Uzmanı, Görüntü Analiz Uzmanı, Görüntü-Ses
İşleme Uzmanı, Haberleşme Sistemleri Uzmanı, Yazılım Uzmanı,
Haberleşme Yazılımları Geliştirme Uzmanı, Donanım Geliştirme
Uzmanı, Mobil Uygulama Geliştirme Uzmanı, Ağ Yönetim Uzmanı, Sistem
Yönetim Uzmanı, Veri Tabanı Yönetim Uzmanı, Bilişim Güvenliği ve
İnternet Teknolojileri Uzmanı, Sistem Analizi Uzmanı, Mekanik
Sistem Tasarım Uzmanı, Sistem Destek ve Eğitim Uzmanı, Veri İşleme
Uzmanı.”
NASIL KULLANILIR?
CLEVE Backster tarafından icat edilen yalan makinesi “Polygraph”
özenle seçilmiş sorulara insan beyninin ve vücudunun verdiği
tepkileri ölçüyor. Sorgulanacak kişiye 4-6 adet sensör bağlanıyor.
Sensörlerden gelen sinyallerle kişinin, nefes alış hızı, nabzı, kan
basıncı (tansiyonu) ve terleme miktarı grafiksel olarak kayda
alınıyor. Testin başında sorulan 3-4 basit soru ile kişinin verdiği
tepkiler ölçüldükten sonra gerçek sorular sıralanıyor ve sinyaller
kaydediliyor. Bir uzman grafikleri sürekli kontrol altında tutarak
hangi sorularda sinyallerin değiştiğini tespit ediyor. Kalp
atışının hızının artması, tansiyonun yükselmesi ve terleme yalan
söylemenin ilk belirtileri olarak kabul ediliyor.
EMNİYETTE SINIRLI SAYIDA
Emniyetin elinde sınırlı sayıda bulunan ancak güvenilirliğine
ilişkin itirazlar nedeniyle pek kullanılmayan yalan makinesi az da
olsa mahkemeler tarafından talep edilebiliyor. Makine, yeni yasayla
birlikte resmen MİT’in kullanım alanına girdi. En fazla ABD’de,
özellikle de FBI ve CIA’nın aday memurlarda kullandığı yalan
makinesinin doğru sonuç oranı yüzde 50 kabul ediliyor.